Een maand vol belevenissen

Schandalig. Ik kan nu wel allerlei excuses bedenken zoals ik wilde jullie de tijd geven om al die lange verhalen even in te halen maar uiteindelijk is het natuurlijk schandalig dat ik een maand niks van me heb laten horen. I’m sorry. Daarom deze keer een extra lang verslag (hoe kan het ook anders).
Laat ik beginnen met Joy. Als je de foto’s bekeken hebt heb je al gezien dat Vivian heeft gekozen voor de naam Joy in plaats van Sophie. Ik was daar heel blij mee want dat was mijn eerste keus. Moeder en dochter maken het nog steeds goed. Na een dag zijn ze ontslagen uit het ziekenhuis en liep Vivian al weer gewoon zelf naar de auto. Ik heb geen idee of kersverse moeders dat in Nederland ook doen maar ik vond het nogal een prestatie na wat ik de dag ervoor gezien had. Na de bevalling heb ik de dames nog een aantal keer bezocht. Een keer ben ik mee geweest naar het ziekenhuis, een keer heb ik een muskietennet voor de kleine gebracht (het was een hele grote en Vivian was er heel trots op) en de laatste keer heb ik haar voorgesteld aan mijn ouders en samen met hen en Mariette beschuit met muisjes gegeten. Tijdens die keren heb ik wel gemerkt dat de bevalling een band heeft geschept. Het moment dat wij samen hebben beleefd was zo puur en daarom zo bijzonder. Denk maar niet dat zij er toen over nadacht of ze er leuk uit zag of dat ik het gek zou vinden dat ze schreeuwde, bad of de raarste gezichten trok. Op dat moment was er niets gemaakt, alle emoties waren haar oergevoelens en mijn instinct. Ik had immers ook nooit geleerd hoe je een bevallende vrouw moet bijstaan, wat je juist wel of niet moet doen.
Verder ben ik in die eerste week na de bevalling samen met Juan hard aan het werk geweest om zijn geweldige plan uit te voeren. Hij heeft sponsorgeld gekregen van een organisatie uit Castricum. Omdat sport zijn passie is (hij doet ook CIOS) hadden we samen bedacht dat hij in het winkeltje van Rita, op Hanukkah, misschien heel goedkoop sportartikelen kon verkopen. Wij waren erachter gekomen dat voetballen etc. in Sunyani best duur zijn maar met dit idee zouden ook de armere kinderen de kans krijgen om te voetballen met een goede voetbal. Bovendien hoopten we dat het winkeltje daarmee wat meer bekendheid zou krijgen en dat Rita er ook nog aan verdient als mensen samen met de voetbal ook een blikje cola kopen. Om dit te realiseren zijn we die week naar Kumasi geweest. Deze grote stad, op 2 uur rijden van Sunyani, heeft een veel groter aanbod en na een hele dag zoeken, informeren en handelen hadden we uiteindelijk alle spullen die we wilden hebben voor een prijs waar we tevreden mee waren. Een paar dagen later zijn we teruggegaan om alles daadwerkelijk te kopen. Vorige week heeft Juan zijn artikelen in Rita’s winkel gezet en het loopt werkelijk als een trein! Iedere dag, zelfs als de winkel nog niet open is staan er al jongens te wachten. Maandag is Juan al teruggegaan naar Kumasi om de voorraad aan te vullen. Het enige wat we nu nog zoeken is een sponsor uit Nederland. Op dit moment maken we namelijk geen winst maar op een gegeven moment willen we sportspullen die we uit Nederland krijgen ook verkopen zodat we daar wel winst op maken en de winkel kan blijven voortbestaan als Juans sponsorgeld op raakt. Ik weet niet precies wie mijn weblog allemaal volgt, maar als daar toevallig een ballenfabrikant of sportwinkeleigenaar bijzit, maakt u zich alstublieft bekend!
Die tweede keer in Kumasi maakten we ook tijd om op zoek te gaan naar goede kinderboekenwinkels. We vonden er twee. Geweldig! Ik kocht meer dan honderd boeken (plaatjes, Bijbelverhalen, dikke wiskundespelletjesboeken, een soort Afrikaanse versie van meidenboeken als ‘ Vijf vriendinnen een spijkerbroek’ en traditionele Afrikaanse verhalen) voor de Hanukkah en de schoolbieb. Op een avond heb ik die samen met Romy allemaal ingevoerd in de computer en nu moet ik binnenkort tijd maken om ze allemaal te behandelen met boeklon etc. Eind maart wil ik dat alles klaar is. Voorlopig gaan we de Hanukkah bieb in het oude kantoor vestigen. De bouw van de medische post is namelijk af! Nu alles geschilderd is, alle fans op zijn gehangen en alle latjes aan de deuren zijn bevestigd is Rafael, de secretaris, verhuisd naar zijn nieuwe kantoor, hebben we de tafeltjes en de twee laptops die we tot nu toe hebben in de computerruimte gezet en de medicijnen en alle administratie die daarbij hoort in de medische post gezet. Het oude kantoor, dat inmiddels eigenlijk de functie van magazijn had verkregen is grondig opgeruimd en met sponsorgeld hebben wij daar een heel leuk soort van slaapbank voor gekocht. Als de boeken daar straks in de kast staan kunnen de kinderen lekker op het grote matras of de bank zitten lezen. Verder kunnen we dat gebruiken om te oefenen met de gehandicapte kinderen Afia Pomaa en Daniel bijvoorbeeld.
In die eerste week viel trouwens ook nog Valentijnsdag. Wat een groot ding is dat hier zeg! Al die commercie die er bij ons rondom Kerst heerst, dat heerst er hier met Valentijnsdag! De hele markt in Kumasi stond vol met grote cadeaus verpakt in folie met hartjes. Wij deden niet aan cadeaus maar gingen wel naar een heel hip feest in een hotel net buiten Sunyani. Wat een belevenis. Het eerste verschil is al dat het hier natuurlijk warm is op Valentijnsdag, daarom was dit ook een poolparty en gaf dat het jonge publiek de kans om slechts gekleed in een bikini zo sexy mogelijk te dansen. Echt niet normaal hoe die jonge mannen zich gedragen als kleine jongetjes als een meisje haar kont schudt! In Nederland heb ik het nog nooit zo gezien. Ik waagde me er ook maar niet aan en keek met Juan maar gewoon toe hoe Nadine en Romy zich wel in het publiek begaven en werden opgevreten door de Ghanese mannen.
Op 19 februari gingen Romy en ik naar Accra om onze ouders en Moses en Mariette op te halen. Ik had mijn ouders wijsgemaakt dat wij niet meer met z’n drieen in de auto van Moses en Mariette pasten en dat er ook geen bussen reden dus dat ik ze niet op kwam halen. Ik had het grote geheim al bijna verklapt toen mijn moeder de eerste keer aan de telefoon reageerde met: “oh dat vind ik eigenlijk niet zo leuk.” Het deed wel een beetje pijn om ze in die waan te laten maar de verrassing op het vliegveld was des te groter. Het was geweldig om ze weer te zien, net als Mariette, Moses en de kinderen. Ik vond het hartstikke leuk om voor een maandje hun werk te doen, maar ik vind het nog veel leuker dat ze weer thuis zijn.
Een van de leukste dingen die ik tegenwoordig met Mariette doe is sporten. Ja, iedereen die mij een beetje kent zou het niet geloven, maar ik ga vrijwillig twee keer in de week naar de gym van het Eusbett! Echt, jullie herkennen ons niet meer als we van de zomer terugkomen. Reken maar dat we eruitzien als twee spierbonken na twee honderden sit ups, uren touwtjespringen en nog veel langer op het trilapparaat!
Mijn ouders hebben heel veel meegemaakt in de tijd dat ze hier waren. Zo hebben we beschuit met muisjes gegeten bij Vivian en familie, zijn we naar een avond met live muziek geweest bij een hele bekende (beruchte?) bar & night club hier in Sunyani, genaamd Tyco en werd er in hun tijd hier een nieuw jongetje binnengebracht: Amadu. Dit jongetje was een week oud toen Mariette, Nadine en mijn moeder hem ophaalden bij de kinderbescherming. Zijn moeder en tweelingbroertje waren overleden tijdens de bevalling. In Ghana geloven sommige mensen dat de baby verantwoordelijk is voor de dood van de moeder. Om te voorkomen dat Amadu daarvoor gestraft zou worden hebben zijn opa en tante hem naar de kinderbescherming gebracht. Mariette heeft met ze afgesproken dat ze iedere maand op bezoek moeten komen. Als ze dat doen mogen ze hem na een halfjaar meenemen. Dat wilden ze zelf namelijk graag omdat ze zeiden dat de taboe na een tijdje wel verdwenen zou zijn.
Het oudste kindje dat we voor de komst van Amadu hadden is Moses, maar die is al een jaar en maakt nu al zijn eerste stapjes. We hebben alle babykleertjes en flessen dus weer uit de container opgediept en Amadu welkom geheten. Inmiddels heeft hij al een paar dagen in het ziekenhuis gelegen omdat hij heel zwak was, maar hij is er een stuk sterker uitgekomen en is nu weer terug op Hanukkah.
Verder zijn mijn ouders heel druk geweest met klussen (paps) en kleren verstellen (moeders). Verder hebben ze de handdoeken die Wilma en Charles, de ambassadeurs van vorig jaar, hadden gesponsord, voorzien van plaatjes. Eerst stonden er namelijk alleen namen op, maar een heel aantal mama’s kunnen niet lezen dus hebben alsnog geen idee wie er met welke handdoek moet worden afgedroogd. Daarom hadden wij bedacht dat we foto’s van de kinderen bij de handdoeken zouden hangen en er plaatjes bij zouden voegen. Dat plaatje zou dan bij de hanger staan en op de handdoek worden genaaid. Met behulp van vrienden van ons, Rene en Mirjam, die de plaatjes hebben gesponsord zijn de plaatjes er nu en worden de kinderen afgedroogd met hun eigen handdoek. Gisteren heb ik erbij gestaan en gezien dat het echt werkt!
Mijn ouders hebben heel veel gezien van het Hanukkah leven en hebben er bijna twee weken alles uitgehaald wat erin zat. Ik vond het heerlijk want, zoals ik al eerder heb gezegd, kan je veel dingen echt niet uitleggen aan mensen die het niet zelf beleefd hebben. Prayers bijvoorbeeld, mijn ouders hebben nu echt gevoeld hoe het is om daar helemaal op te gaan in het zingen, dansen en klappen.
Na die twee weken hebben we samen gereisd. Ik wilde heel graag nog naar Nzulezo, een dorp op palen, gebouwd in een meer. Het enige is dat dat een heel eind rijden is. Het ligt aan de kust, bijna tegen de Ivoorkust grens aan. Toch hebben we besloten die tijd erin te investeren en het was het echt waard. Heel bijzonder om te zien hoe mensen daar alles binnen het dorp doen, zonder elektriciteit, met water uit het meer en als ze al eens buiten het dorp nodig hebben gaan ze met de kano. Die tocht is trouwens echt prachtig, eerst een stuk door een soort riviertje in een jungle en dan in de volle zon over een open water. Ik vond het heel tof dat mijn ouders zo avontuurlijk waren dat ze er ook wilden blijven slapen. En een avontuur was het! Want pas toen het donker werd kwamen we erachter dat er geen elektriciteit was en om 7 uur dus al pikdonker. Vandaar gingen we al om half 8 naar bed en dat is warm zonder ventilator! Die nacht ging het ook nog regenen en bleek het dak niet helemaal waterdicht te zijn. Ook een beetje jammer dat we niet konden douchen omdat de enige mogelijkheid was, wassen met het bruine meerwater.
Trouwens, met mijn ouders heb ik echt een supertof plan bedacht! Al zijn mijn verslagen nog zo lang, ik heb jullie nog veel meer te vertellen. Het lijkt mij leuk om als ik terug ben een presentatie te geven, in Gonzales (het restaurant van mijn ouders) bijvoorbeeld, met foto’s , film en eten. Zo zie en hoor je Ghana niet alleen, maar proef je het ook. Verder ben ik nu natuurlijk alleen nog maar meer gemotiveerd om de stichting te steunen en leek het mij dus leuk om iets van €15,- voor zo’n avond te vragen, dat natuurlijk rechtstreeks naar Hanukkah gaat. Ik zal het idee nog wat beter uitwerken maar wees voorbereid op een uitnodiging binnenkort.
Op 8 maart zwaaide ik ze uit in Accra en ben ik weer gewoon ouderloos. Wel gek hoor, van tevoren wilde ik niet toegeven dat ik op het moment dat ik uit Nederland wegging, ik niet meer echt thuis zou komen wonen. Tussen Ghana en mijn studie ben ik nog wel even thuis, maar dat zijn nog maar een paar weken. Ik wilde ze toen nog niet loslaten maar nu merk ik dat het eigenlijk best natuurlijk gaat en dat ik hier prima mijn weg vind en al mijn beslissingen zelf maak zonder mijn ouders. Toch was het afscheid natuurlijk wel weer even heel moeilijk maar gelukkig kon ik de volgende dag al om 6 uur met de bus terug naar Sunyani. Ik werd opgehaald door Mariette en vond het heerlijk om weer terug te zijn.
Dinsdag was ik weer in Sunyani en vrijdag ging ik al weer weg. Samen met Nadine, Romy, Juan, Mariette en Moses hebben we dit weekend een openbaar toilet geopend in Bolgatanga, in het noorden van Ghana. Na een uur of acht rijden kwamen we aan in een compleet ander landschap: Droog, veel minder begroeiing en heel veel hutjes in plaats van stenen huizen. En heet! Voor de verandering kan ik jullie nu eens verblijden met feiten over het weer: in Sunyani is het op het warmst van de dag nu ongeveer 38 graden, maar in Bolga was het om 7 uur ’s ochtends al 33 graden en op het warmst van de dag 44. We zweetten ons een ongeluk tijdens de 3 uur durende ceremonie in het dorp waar Moses geboren is en waar we de toiletten openden. Toch was het wel de moeite waard. Er waren verschillende praatjes van chiefs uit naburige dorpjes, de Municipal Chief Executive (regioburgemeester die maar twee uur te laat kwam, lekker Ghanees) en er werd heel veel gedanst en gezongen door het dorpskoor. Geweldig!
Daarna mocht Mariette het lint doorknippen bij de wc’s, die overigens gesponsord zijn door oud-vrijwilligers familie Tulp. Het hele dorp was er heel blij mee want hiervoor deden ze hun behoefte in het open veld met een steen als wc papier.
Zondag reden we weer terug naar het koele Sunyani, maar gingen we eerst nog even langs bij het dorp waar Moses’ moeder vandaan komt. Dat heeft me heel erg aangegrepen. Zo’n tien kilometer lopen van het centrum van Bolga lag dit dorp, ofwel een paar groepen huisjes van leem of iets (in ieder geval geen steen) bij elkaar. De mensen die daar wonen zijn overwegend landbouwers maar zij hebben het erg moeilijk in het droge seizoen. In het noorden heb je namelijk maar een regenseizoen dat pas in juni, juli begint. Nu moeten ze dus leven van de oogst van afgelopen regenseizoen en dat was in vele gevallen al op. Zo kwamen we een gezin tegen (familie van Moses) waar de moeder simpelweg niets had om haar kinderen te eten te geven. Schrijnend. En toch doen ze echt niet moeilijk hoor! De vrouw lachte, wilde op de foto en was blij ons te zien. Pas toen we weg wilden gaan nam ze Moses even apart en zei dat ze helemaal geen eten meer had. Er schoten gelijk allerlei plannen door mijn hoofd over wat ik voor deze mensen kon doen maar ik besefte later dat ze niets hebben aan een bibliotheek of een sportwinkel. Het enige wat zij willen is eten of geld om eten te kopen. Hun situatie is zo uitzichtloos. Wat moet je als je niets anders kan dan je eigen droge land bewerken omdat Bolga centrum op 10 kilometer afstand ligt en niemand een motor, laat staan een auto heeft om daar iedere dag te gaan werken. Hoe moet je ’s avonds terug lopen als er geen licht is? Ik wil er heel graag nog eens terugkomen omdat je je hier pas echt nuttig kan maken maar ik ben er nu nog veel te jong voor. Je hebt echt wel ervaring nodig om daar überhaupt te kunnen wonen, laat staan die mensen te helpen. Waar moet je in hemelsnaam beginnen?
Ik ben heel blij dat ik meegegaan ben, heb gezien hoe Moses leven eruitzag toen hij daar opgroeide maar het heeft me diep geraakt.